Aan de rechterkant van het grote triomfstuk op de oostwand triomfeert de Tijd met een zeis over het Kwaad. Daartegenover zit Amalia op een troon omringd door haar dochters.
Het schilderij was oorspronkelijk geplaatst op een deur die toegang gaf tot het daarachter gelegen appartement van Amalia. Zo kon zij vanuit haar appartement via een deur waarop de vrouwelijke lijn is afgebeeld de Oranjezaal betreden.
Amalia en haar dochters
Op het portret houdt Amalia haar hand op haar borst als teken van rouw. Haar oudste dochter maakt contact met de toeschouwer en versterkt daarmee de illusie dat je deel uitmaakt van de triomfstoet. Amalia en haar dochters zijn zelf toeschouwers van het grootste schilderij in de Oranjezaal ‘De triomf van Frederik Hendrik’.
Heerser
Boven Amalia en haar dochters toont Frederik Hendrik zijn standvastigheid door een Triton te overheersen. De onverstoorbaarheid van Frederik Hendrik, omdat hij op een rots met opspattend water staat, wijst naar het devies van zijn vader “Saevis tranquillus in undis” (Kalm temidden der woeste golven). Aan de andere kant boven de triomf van de Tijd beheerst de stadhouder als krijgsheld het water met een levade op een brug.
Triomf
Op het sluitstuk van de triomftocht springt Frederik Hendrik met een rode mantel gezeten op een gouden triomfwagen meteen in het oog. Een vierspan van schimmels brengt de vredestichter terwijl ze tweedracht en nijd vertrappen. Boven Frederik Hendrik houden putti een banderol omhoog met de tekst ‘Ultimus ante omnes de parta pace triumphus’: de belangrijkste triomf die men kan verwerven, is de triomf om de verworven vrede. De personificatie van de Vrede daalt neer nadat Faam de dood heeft overwonnen. Een paar ondeugende putti storten letterlijk de hoorn des overvloeds over Frederik Hendrik uit.
De dynastieke lijn
Op dit reusachtige schilderij is ook de zoon van Frederik Hendrik prominent aanwezig. Willem II houdt zijn paard in een levade: de ruiter houdt zijn paard voortreffelijk in bedwang en wil hiermee laten zien dat hij een goede leider is. Hij richt zijn veldheerstaf naar de toeschouwer. Willem II vertegenwoordigt de voortzetting van de dynastieke lijn. Een beeld dat versterkt wordt door de huwelijksgod Hymenaeus die twee ineengesloten handen ophoudt in een gekroonde lauwerkrans, symbool voor het koninklijke huwelijk van Willem II met Maria Henriette Stuart. De overleden stadhouders Willem I en Maurits hebben links en rechts in de vorm van grote bronzen beelden een plek gekregen. De triomfstoet wordt achter Frederik Hendrik afgesloten door zeven officieren. Ze verwijzen naar het leger van de zeven provinciën.
Apotheose
Het schitterende slottoneel op het gewelf is een ware apotheose. Frederik Hendrik wordt door Hoop, Geloof en Liefde naar de hemel begeleid. Twee putti houden een boek open met de tekst HAC IVIT: langs deze weg is hij gegaan. Frederik Hendrik houdt zijn blik gericht op het doorbrekende zonlicht. Waar op de westwand met het aanbreken van de dageraad de Griekse god Apollo voor het licht in de zaal zorgt, breekt op de oostwand juist het hemelse licht door achter de donkere wolken. Dit wordt versterkt door de drie putti met lauwerkransen die het goddelijke licht en de Hebreeuwse letters Jehova omringen. In een zaal vol verwijzingen naar de Klassieke Oudheid is in het sluitstuk het laatste woord aan God.
Klik op een wand van de Oranjezaal voor meer informatie
