De westwand van de Oranjezaal staat in het teken van de geboorte en opvoeding van Frederik Hendrik. In de triomfstoet ziet de toeschouwer Vulcanus die de wapens van Aeneas smeedt en Venus die in zijn winkel de wapens uitzoekt. Zo wordt Frederik Hendrik, als stichter van vrede in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, op één lijn gesteld met Aeneas, de stichter van het Romeinse Rijk.

Westwand Oranjezaal - Fotograaf Maarten Schuth
 

In de schilderijen hierboven staat de geboorte van Frederik Hendrik centraal, geflankeerd door de muzen die zijn daden en deugden bezingen. Onder de morgendauw, verbeeld door drie putti met een spuitende waterbol, roepen Apollo en Aurora de dageraad aan. Met de opkomst van de zon en de muzen bij de geboorte van de Prins van Oranje wilde Amalia aangeven dat een “Gouden Tijdperk” was aangebroken.

Geboorte van Frederik Hendrik door Cesar van Everdingen

De geboorte van Frederik Hendrik

Tussen de twee schilderingen van Vulcanus was heel toepasselijk een haard geplaatst. Nu is deze haard niet meer te zien. Toen er een doorgang moest komen naar de aangrenzende Japanse Zaal werd de haard vervangen door twee met wapentrofeeën beschilderde deuren. De geboorte van Frederik Hendrik sierde vroeger de schouw en tegenwoordig de deurpartij. Minerva wiegt de kleine prins op haar schild. In zijn knuistje houdt hij een lans vast. Mars geeft hem met deze lans wereldlijke macht en Cupido schenkt hem overtuigingskracht met zijn pijlenkoker. Putti houden boven het geheel een baldakijn omhoog, teken van een heerser. Daarachter dragen zij bloemen in gevlochten korven en vieren hiermee de komst van een nieuwe vorst. Minerva kijkt, net als de vader van Frederik Hendrik, Willem van Oranje, naar Louise de Coligny. Louise, de moeder van Frederik Hendrik, kijkt het beeld uit.

Hiero en Hercules

Een beetje verstopt in de zaal zitten eigenlijk de leukste details. Aan de zijkanten van de schouw zijn nog twee beroemde baby’s weergegeven die de talenten van de pasgeboren prins uitdrukken. De te vondeling gelegde Hiero wordt gevoed door honingbijen waardoor hij in leven blijft. Dit zou een teken zijn van toekomstige heerschappij. Aan de andere kant wordt Hercules in zijn wieg aangevallen door twee slangen. De baby laat zijn buitengewone krachten zien door de beide slangen te doden waarmee hij aangeboren kracht en deugd uitbeeldt.

Hiero en Hercules
De opvoeding van Frederik Hendrik door Theodoor van Thulden

Opvoeding en talenten van Frederik Hendrik

Rechts van de schouw staan de opvoeding en talenten van Frederik Hendrik centraal. Zo worden talent en moeite verbeeld door Chiron, de opvoeder van de klassieke helden, die met zijn pijl naar de hemel richt. Daarnaast staan Minerva en Mercurius die de jonge Frederik Hendrik onderwijzen. Om hen heen ligt een boek der letteren, een kaart voor onderwijzing in vestingbouwkunst en een mathematicaboek. De symboliek druipt er van af. Zelfs de haan, de schildpad, de globe en de obelisk dragen verwijzingen in zich. Zo wijst de haan op scherpzinnigheid, de schildpad op voorzorg, de globe op wijsheid en tot slot slaat de obelisk op vorstenroem.

Maurits en Frederik Hendrik

Amalia was het aanvankelijk niet van plan, maar liet zich overtuigen dat ook de oudere broer van Frederik Hendrik, prins Maurits een plek in deze zaal verdiende. Ze wist er slim voor te zorgen dat prins Maurits niet de heldendaden van Frederik Hendrik zou overschaduwen door hem neer te zetten als zijn opvoeder en leermeester. Te paard kijkt Maurits zijn jongere broer vaderlijk aan. Op de achtergrond is de Slag bij Nieuwpoort afgebeeld; de eerste veldtocht waaraan de prins deelnam.

Frederik Hendrik en Maurits als veldheren door Willeboirts Boschaerts

Klik op een wand van de Oranjezaal voor meer informatie

hoekbovenlinks
noordwand
hoekbovenrechts
westwand
plafond oranjezaal
Oostwand: Triomfator
hoekonderlinks
Zuidwand: Hemelse liefde
hoekonderrechts