Nadat vorig jaar de brievenboeken van Koningin Emma online zijn gekomen, presenteren we dit jaar de digitale brievenboeken van het secretariaat van Koningin Wilhelmina. In de brievenboeken zijn de ingekomen en uitgaande brieven ingeschreven. De brievenboeken zijn voorzien van registers waardoor je op naam van de correspondent kunt zoeken. De inschrijving in het brievenboek verwijst naar de inkomende brief in de reeks correspondentie. Op de inkomende brief is de reactie vanuit de koningin geschreven. De 61 brievenboeken die nu digitaal raadpleegbaar zijn beginnen bij het jaar waarin Wilhelmina koningin werd in 1898 en gaan vooralsnog tot 1934. Het secretariaat handelde allerlei soorten brieven af: verzoeken om financiële bijstand, aanbiedingen van geschenken, aanvragen van predicaten, gelukwensen en condoleances en nog veel meer. Om een idee te geven welke brieven te vinden zijn in de correspondentie van het secretariaat, lichten we er hier een paar uit.

 
introbrievenboekenwilhelmina
 
koninginnekaarten ten behoeve van nabestaanden van overleden vissers

Koninginnekaarten

In de Eerste Wereldoorlog verdronken veel vissers op zee, in de laatste oorlogsjaren waren dit er 540. De zee was gevaarlijk terrein, de vissers probeerden in verboden zones vis te vangen. In 1919 werden vier soorten briefkaarten op de markt gebracht om geld op te halen voor de nabestaanden van omgekomen vissers uit Noordwijk, Katwijk en Scheveningen. Koningin Wilhelmina stelde hiertoe vier tekeningen beschikbaar die zij maakte in Katwijk en Scheveningen. De briefkaarten werden in facsimile in koperdiepdruk gereproduceerd. Dit affiche maakt reclame voor de kaarten.

Brand in de kerk van Tegelen

Op 31 augustus, bij het inhuldigingsfeest ter ere van Koningin Wilhelmina, brandden de toren en het dak van de kerk van Tegelen af. Omstreeks negen uur ’s avonds werd in de toren vuurwerk afgestoken, met dramatische gevolgen. In deze brief beschrijft pastoor Meertens de ramp. Hij memoreert dat de toren vier jaar eerder in 1894 net was gerestaureerd voor een bedrag van tienduizend gulden. Hij vraagt de koningin geen bijdrage voor het herstel, enkel medeleven: ‘Mevrouwe, als iemand in smart en droefheid gedompeld is, dan is het een zoete troost als men die smart, die droefheid aan een ander kan mededeelen; en naarmate de waardigheid van die andere persoon stijgt, stijgt ook de troost en de opbeuring’.

Brief over de brand in de toren van de kerk van Tegelen
Verzoek om de Indische Zaal aan te mogen bieden

Aanbieden van de Indische Zaal

Eén van de meest indrukwekkende zalen in Paleis Noordeinde is de Indische Zaal. Deze volledig met hout gedecoreerde zaal was een geschenk van de bevolking van het toenmalige Nederlands-Indië ter gelegenheid van het huwelijk van Koningin Wilhelmina met Prins Hendrik van Mecklenburg-Schwerin in 1901. Tegenwoordig fungeert de Indische Zaal als ontvangstkamer voor kleine gezelschappen. Vaklieden uit verschillende delen van Indonesië maakten het prachtige houtsnijwerk. Op 14 november 1906 schreef de oud-gouverneur-generaal jhr. Carel Herman Aart van der Wijck namens het 'Centraal Comité tot vervaardiging van het Indische geschenk' aan de particulier secretaris van de koningin dat de Indische Zaal gereed was. Op 18 december werd deze aangeboden aan Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik.

Beeld van Wilhelmina en Juliana in Middelburg

In de voorgevel van het stadhuis van Middelburg is een beeld te zien van Koningin Wilhelmina en haar dochter Juliana. Dit beeld is in opdracht van de gemeente Middelburg gemaakt door Pierre Cuypers die de leiding had over de restauratie van het stadhuis in de jaren 1881-1918. Voordat het beeld vervaardigd kon worden, werd in deze brief d.d. 6 augustus 1909 toestemming gevraagd aan de koningin. Op 30 april 1910 werd het onthuld, een jaar na de geboorte van Prinses Juliana.

Toestemming voor een beeld in de voorgevel van het stadhuis in Middelburg

Op ontdekkingstocht door de brievenboeken

brievenboekenonlinearchievenWilhelmina