21-09-2017 In het Haags Historisch Museum is de tentoonstelling ‘Afrikaanse bedienden aan het Haagse hof’geopend. In deze tentoonstelling wordt het levensverhaal verteld van Willem Frederik Cupido, Guan Anthony Sideron en andere van oorsprong Afrikaanse bedienden aan Europese hoven. Cupido en Sideron waren in dienst van stadhouder Willem V. Esther Schreuder, gastconservator van de tentoonstelling, heeft de afgelopen jaren onderzoek naar hen gedaan in het archief van stadhouder Willem V. Gelijktijdig met de expositie verschijnt haar publicatie ‘Cupido en Sideron. Twee Moren aan het hof van Oranje’.
Opgroeien aan het hof
Cupido kwam van oorsprong van Guinea. Sideron was afkomstig uit een familie van slaafgemaakten uit Curaçao. Ze werden respectievelijk in 1763 en 1766 geschonken aan stadhouder Willem V. Andere Afrikaanse bedienden waren hen voorgegaan aan het Haagse hof. Dat blijkt ook uit het portret, vervaardigd in 1666, van Elisabeth Albertine, prinses van Anhalt-Dessau (1665-1706) samen met een bediende.
De jongens waren nog kinderen toen ze werden weggehaald bij de families en verscheept werden naar de Republiek. Ze groeiden op aan het hof en zouden hun thuisland nooit weerzien. Ze klommen op van bedienden tot kamerdienaren. Ze leerden lezen en schrijven en kregen zelfs dansles. In het archief zijn vele sporen van hen terug te vinden: ze komen bijvoorbeeld voor op rekeningen in verband met uitgaven die voor hen gedaan zijn, we vinden ze terug op loonlijsten en in de correspondentie. Er bevinden zich ook een aantal documenten van hun eigen hand in het archief. Zo schreef Sideron in 1794 aanbevelingen voor een bezuinigingsplan. Intrigerend is het haarpoedercertificaat voor Sideron. Droeg Sideron een pruik waarvoor hij haarpoeder nodig had of strooide hij het op zijn eigen haar?
Onderlinge band
Deze bedienden namen op den duur een bijzondere plek in bij de familie. Zo had prinses Louise een goede band met Cupido en Sideron gekregen; de drie zijn samen opgegroeid. Op 7 juli 1795 schreef Louise aan haar moeder Wilhelmina van Pruisen hoe blij ze was om Cupido en Sideron na lange tijd weer terug te zien: ‘Hij [Opdenhoff, hofmeester] kwam hier met Cupidon en ik heb de behoefte te vertellen aan mijn lieve moeder dat toen ik ze zag, ik weer hetzelfde kind als altijd werd en ging huilen’. De betrokkenheid van de Oranjes met Cupido en Sideron blijkt ook uit de zorg bij en na het overlijden van Sideron en Cupido. De begrafeniskosten werden betaald en de achterblijvende familie van Cupido werd financieel ondersteund. Toen Willem V hoorde van het overlijden van Cupido schreef hij: ‘Ik ben ontdaan over het overlijden van de arme Cupidon’.