17-11-2016  De Hongaarse Opstand van 1956, nu zestig jaar geleden, heeft zijn sporen nagelaten in de Koninklijke Verzamelingen. Toen na het neerslaan van de opstand tienduizenden Hongaren hun vaderland ontvluchtten, bood ook Nederland onderdak aan. Koningin Juliana bezocht op 19 november van dat jaar een groep vluchtelingen, die pas aangekomen waren in de Utrechtse Jaarbeurshallen en kreeg bij die gelegenheid een Hongaarse verzetsvlag aangeboden. Maar de goede relatie tussen Hongarije en Nederland gaat veel verder terug.

 
Intro Hongarije Nederland
 
 
dameskrans hongarije

Hongaars goed doel

Ignácz Schrecker (1834-1888) was een van de bekendste portretfotografen van Budapest. Hij had verschillende medailles gewonnen en werd zelfs fotograaf van het hof van onder meer Hongarije, België en Nederland. In 1870 bood hij koning Willem III een album aan, uitgegeven ten bate van het Honvéd Asyl, impliciet een verzoek om een bijdrage aan dit goede doel. De fotograaf had voor dit album een aantal knappe Hongaarse dames in galajapon op de gevoelige plaat vastgelegd. De koning heeft een jaar later kennelijk opnieuw bijgedragen en zo bleven twee albums met Hongaarse schoonheden bewaard in de Koninklijke Verzamelingen.

Gedenkraam als dank

Kort na de Eerste Wereldoorlog kwamen zo’n 100.000 Hongaarse kinderen naar pleeggezinnen in Nederland, om bij te komen en aan te sterken. De Nederlandse gastvrijheid was voor de Hongaars-Nederlandse Vereniging te Budapest in 1923 reden een gedenkraam aan te bieden. Dat gebeurde naar aanleiding van het 25-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina. De vorstin is weergegeven in Friese streekdracht, haar armen beschermend om twee kinderen en omringd door Hongaarse jongeren die haar een bloemenhulde brengen. Het gedenkraam toont ook twee historische gebeurtenissen: admiraal Michiel de Ruyter, die bemiddelde bij de bevrijding van 26 Hongaarse predikanten uit Spaanse gevangenschap in 1676, en de ontvangst van Nederlandse gezanten in 1704 bij de Hongaarse prins Frans II Rákóczi, die destijds een opstand tegen de Habsburgers leidde.

gedenkraam hongarije detail
ruyter huldeblijk h

Zeeheld

Halverwege de zeventiende eeuw viel een groot deel van Hongarije in de handen van de katholieke keizer Leopold II. Hij dwong de predikanten over te gaan tot het katholicisme. Toen een aantal predikanten weigerde, werden zij door de Habsburgers veroordeeld tot slavernij op Spaanse galeien. Onze Staten-Generaal stuurden een brief aan admiraal Michiel de Ruyter die zich op dat moment in het Middellandse zeegebied bevond. Hij kreeg de opdracht de 26 Hongaarse predikanten te bevrijden en dat had succes: ’t Is my van herten aangenaam, dat wy deze gevangenen so uyt de slavernie hebben bekoomen’. 250 jaar later werd Michiel de Ruyter herdacht in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Koningin Wilhelmina ontving bij deze gelegenheid een huldeblijk gewijd aan de Nederlandse zeeheld die voor de Hongaren aan de wieg stond van hun strijd om de Hongaarse onafhankelijkheid.

Hongaarse volkskunst

Met de komst van de machinale industrie werd de kunstnijverheid naar de achtergrond verdreven. Ook voor Hongarije met een uitgebreide kunstnijverheid was deze ontwikkeling nadelig. Het Stedelijk Museum in Amsterdam wijdde begin 1937 een tentoonstelling geheel aan de volkskunst en kunstnijverheid van Hongarije. Met enige weemoed kon men het vakmanschap uit Hongarije bewonderen. Zo was er op de tentoonstelling aandacht voor de pottenbakkerskunst, het weefwerk en dagelijkse gebruiksvoorwerpen van herders. Een paar maanden later ontving koningin Wilhelmina een erediploma als dank voor haar genereuze steun bij deze tentoonstelling.

erediploma hongarije
wiegelied hongarije

Hongaars Wiegelied

Belangrijke gebeurtenissen waren een mooie gelegenheid om de goede verstandhouding tussen Hongarije en Nederland nog eens extra te onderstrepen. Zo componeerde de Hongaarse Hollósné een driestemmig wiegelied voor de geboorte van prinses Beatrix in 1938. De componiste stuurde deze kleurrijke bijdrage naar koningin Juliana ‘met diepe genegenheid en grote Hongaarse liefde’.