Koningin Wilhelmina zocht net als velen onder ons ontspanning en rust tijdens vakantie. Op haar eerste buitenlandse vakantiereis in 1921 ging zij incognito samen met prinses Juliana naar Noorwegen. Het was meteen een schot in de roos. De overweldigende natuur met haar bergen, meren en fjorden gaf Wilhelmina kracht voor haar taken thuis. Nu, 100 jaar later, brengen koning Willem-Alexander en koningin Máxima een staatsbezoek aan Noorwegen. Het staatsbezoek is een bevestiging van de goede betrekkingen tussen beide landen die dezelfde normen en waarden delen.
De eerste reis naar Noorwegen
Voorafgaand aan de eerste reis werd Noorwegen nauwkeurig onder de loep genomen in de Baedeker. Dat koningin Wilhelmina onder de indruk was van het Scandinavische land met de ruige natuur bleek wel uit de brief die zij vanaf haar vakantieadres schreef aan haar moeder koningin Emma: “Er is veel poësie in het landschap, weinig koloriet, een blauwe waas overdekt hemel en bergen. De onnoemelijk stille wateren der fjorden, bewaakt en in toom gehouden door reuzen van graniet zal ik niet licht vergeten”.
tekenen in het land der fjorden
Deze schilderachtige beschrijving vertaalde Wilhelmina ook naar het doek. De koningin, die graag tekende en schilderde, trok met teken- en schildergerei samen met haar familie door het landschap van Noorwegen.
In 1922 ging landschapsschilder Arnold Marc Gorter met het gezelschap mee naar Noorwegen. Uit een brief aan koningin Emma bleek dat Wilhelmina het lastig vond om al het moois te vereeuwigen op papier. Ook Gorter, die de reis over zee beschreef als een glad kleed van blauwe zijde met daarboven rotsen in rozig gouden kleuren, zei: “Dan zit je met je arme schilderdoosje naar dat geweldige natuurspel te kijken en voelt je kleinheid tegenover de Macht, die dit alles wrochtte.” Toch gaven de urenlange wandelingen over de rotsen en naar de fjorden genoeg inspiratie voor de vele foto’s en tekeningen die later thuis in olieverf werden uitgewerkt.
Gravin van Buren
De eerste twee vakanties in Noorwegen bevielen zo goed dat de koningin nog regelmatig terugkeerde naar het “land der fjorden”. In de zomer van 1928 maakte koningin Wilhelmina samen met prinses Juliana een lange reis die begon in Stockholm en eindigde in Oslo. De reis bracht Wilhelmina en Juliana langs het bergdorp Finse, waar toen midden in de zomer de sneeuwvlokken nog steeds uit de lucht vielen. Toen een Fransman ontdekte dat de koningin onder de schuilnaam Gravin van Buren in hetzelfde hotel verbleef, liet hij aan het Franse blad “Gaulois” weten dat hij haar buiten aantrof, gehuld in een plaid “terwijl zij op een doek van kleine afmeting het prachtige schouwspel van het meer en de bergen weergeeft”. Naast het schilderen maakte koningin Wilhelmina ook tijd vrij om te leren skiën. Twee jaar later kreeg Finse weer bezoek van de koningin. Deze keer werd zij verrast door een zomerse temperatuur die de sneeuw voor haar ogen deed smelten. Hier maakte Wilhelmina de tekening Finse, Noorwegen, de laatste overblijfselen van de winter.
Borgund stavkyrkje
Toen Wilhelmina na haar abdicatie in het boek Eenzaam maar niet alleen haar levensgeschiedenis beschreef, dacht zij terug aan haar vakanties in Noorwegen. De natuur, de karavaan van Noorse paardjes en de middernachtzon bleven haar bij. In het grootse landschap was één kerk die zo’n diepe indruk had gemaakt dat zij daar in haar boek extra aandacht aan besteedde. Het was de staafkerk van Borgund die het reisgezelschap via een spannende autotocht over een smalle weg door een bergkloof bereikte. De kerk uit 1180 met een toren van houten daken is volgens de Noorse predikant ds. Terjesen, die haar levensbeschrijving heeft vertaald naar “Ensom men ikke alent”, “bijzonder fijnzinnig en met grote liefde beschreven, beter dan menige Noor het zou hebben kunnen doen.”
