Vanaf 30 september 2021 zijn de brieven van de vier echtgenotes van prins Willem van Oranje voor iedereen toegankelijk via het portal van Early Modern Letters Online. In het kader van een langlopende samenwerking tussen Oxford University's Cultures of Knowledge, het Huygens ING en de Koninklijke Verzamelingen zijn de gedigitaliseerde brieven raadpleegbaar en via metadata doorzoekbaar gemaakt op WEMLO  ((Women’s) Early Modern Letters Online). Dit is een vervolg op een eerder project waarbij de brieven van de zeventiende eeuwse Friese en Hollandse stadhoudersvrouwen digitaal werden ontsloten. De lancering van de online brieven en de opening van een speciaal samengestelde tentoonstelling vindt plaats op 30 september in het Museum Prinsenhof Delft tijdens de openingsmiddag van Historische vrouwen. Vrouwen rondom Willem van Oranje en vrouwen van nu.

 

 

 

Correspondentie van de vrouwen

De correspondentie biedt een persoonlijke blik in het leven van de vrouwen van Willem van Oranje. Zij bekleedden een bijzondere positie. Uit hun brieven blijkt dat ze vaak goed op de hoogte waren van wat er in het land gebeurde. Soms speelden ze hier zelf ook een rol in en hadden ze contact met prominente figuren. De brieven in de Koninlijke Verzamelingen van en aan de echtgenotes zijn nu gedigitaliseerd. Bijzonder zijn de bewaarde brieven van Willem van Oranje aan Anna van Egmond (1552-1558). Deze brieven geven inzicht in hun goede verhouding. Helaas zijn de brieven van Anna aan haar man niet bewaard gebleven. Ook vermeldenswaardig zijn de brieven die Louise de Coligny (1555-1620) schreef aan vooraanstaande figuren, zoals Marnix van Sint-Aldegonde, Johan van Oldenbarnevelt en Christiaan Huygens, secretaris van Willem van Oranje en van de Raad van State en vader van Constantijn Huygens.

Brief van Charlotte de Bourbon

Deze brief van Charlotte de Bourbon aan haar man Willem van Oranje geeft inzicht in haar relatie met hem. Ze was goed op de hoogte van wat er in de Nederlanden speelde. Het beleg van Zierikzee in de strijd tegen de Spanjaarden naderde zijn einde, er was een grote slag tegen de Nederlanders toegebracht, waarbij het schip Job Jansz. van admiraal Louis van Boisot was gezonken. Charlotte bracht haar medeleven over voor het verlies van de admiraal. Zij begreep dat het voor Willem van Oranje een moeilijke taak zou zijn om hem te vervangen. Charlotte was niet alleen op de hoogte van wat er speelde, maar fungeerde zelf ook als tussenpersoon in Delft terwijl haar man in Zierikzee zat. Zo liet ze hem weten dat ze zijn berichten had doorgegeven aan de Staten Generaal. Uit de brief spreekt ook haar genegenheid voor haar man, ze hoopte binnenkort naar hem toe te kunnen komen samen met hun dochter Louise Juliana van twee maanden oud.

Delft, 2 juni 1576

Brief van Louise de Coligny

In november 1597 kreeg de 13-jarige Frederik Hendrik van de Staten Generaal toestemming om samen met zijn moeder Louise de Coligny naar Frankrijk af te reizen voor het huwelijk van zijn halfzus Charlotte Brabantina. De eerste stop van de reis was het hof van koning Hendrik IV, zijn peetoom, aan wie hij werd voorgesteld. De koning nam de jonge Frederik Hendrik onder zijn hoede en wilde dat hij hem voorlopig overal zou vergezellen. Frederik Hendrik zou, nadat hij het huwelijk had bezocht, meer dan een jaar in Frankrijk blijven. Op 23 februari 1598, onderweg naar de bruiloft samen met haar zoon, schreef Louise een bericht aan Johan van Oldenbarnevelt. Ze begon haar brief met een boodschap van de Franse koning die via haar laat weten dat hij de raadspensionaris persoonlijk wilde spreken. Verder sprak ze met gemengde gevoelens over het verblijf van haar zoon aan het Franse hof. Frederik Hendrik zou met de koning mee gaan op een voorgenomen reis naar Bretagne. Louise vond dit moeilijk, maar de koning had beloofd voor hem te zorgen als zijn eigen zoon.

Orleans, 23 februari 1598

Tentoonstelling Prinsenhof

De lancering van het brievenproject is gelijktijdig met de opening van de tentoonstelling ‘Historische vrouwen’ in het Museum Prinsenhof Delft. In deze tentoonstelling staan niet alleen de echtgenotes van Willem van Oranje centraal, maar wordt er ook aandacht besteed aan diverse vrouwen rondom zijn persoon. De portretten en brieven van deze vrouwen worden in perspectief geplaatst door de verhalen van Delftse vrouwen van nu. Zij zijn uitgenodigd om hun verhaal te vertellen geïnspireerd door de Historische vrouwen, als onderdeel van het meerjarenproject De Delftse Blik.

De brieven

Bekijk via onderstaande links alle brieven van de echtgenotes van Willem van Oranje.

Anna van Egmond (1533-1558)
Anna van Saksen (1544-1577)
Charlotte de Bourbon (1546/7-1582)
Louise de Coligny (1555-1620)