Amalia van Solms verlangde naar een zomerverblijf niet ver van het Stadhouderlijk Kwartier in Den Haag. Haar oog viel op een wildernis van elsakkers aan het eind van 'het Bosch’ als een geschikte plek. Op 2 september 1645 legde de Winterkoningin Elizabeth van Bohemen tijdens een ‘intieme plechtigheid’ de eerste steen voor de ‘Sael van Orange’.
Amalia maakte in nauwe samenwerking met Jacob van Campen en Pieter Post ontwerpen voor het nieuwe ‘Lusthuys in ’t Bosch’. Ze wist zo goed wat ze wilde dat Pieter Post aan haar dochter, prinses Louise Henriëtte, schreef: “Vorstinne, uyt wiens vernufte Herssenen het selve ter Wereld is gebracht. So dat ik nauwelijcks yet meer als de hand aen de geboorte geleent hebbe.”
In het teken van de stadhouder
Toen Frederik Hendrik op 14 maart 1647 overleed was de bouw van het zomerverblijf al in een vergevorderd stadium. Maar aan de decoratie van de Oranjezaal was nog niet begonnen en meteen werd de invulling hiervan aangepast. Amalia besloot dat de centrale zaal met koepel volledig gewijd zou worden aan het leven van haar overleden echtgenoot. Met de decoraties had Amalia ook een politieke en dynastieke ambitie. Zij wilde laten zien dat de Oranjes en het stadhouderschap verbonden zouden moeten zijn met een vorstelijke status.
beste schilders van Het Landt
Samen met Van Campen werkte Amalia de thema's voor de Oranjezaal uit. Van Campen coördineerde de uitvoering en dacht het visuele concept van het geheel, inclusief een ingenieus lichtplan, uit. Voor elke schildering werd de richting en het type licht bedacht: zonlicht, het vuur en hemels licht. Voor de decoraties wenste Amalia "de beste schilders van het landt". Uiteindelijk zouden twaalf vooraanstaande schilders uit de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden de zaal decoreren.
Opbouw van de zaal
De zaal draait om de successen van Frederik Hendrik tegen de achtergrond van een decor van vier triomfpoorten. De triomfpoorten waren in die tijd in steden te zien wanneer vorsten een stad officieel bezochten of een overwinning hadden behaald. De architectuur en de schilderingen vormen zo samen één schijnwereld. In de onderste laag schilderijen lijkt het alsof de toeschouwer zich midden in een triomfstoet bevindt. Daarbij wordt het driedimensionale effect versterkt doordat de lichtinval in de schilderijen afgestemd is op het werkelijke licht in de zaal. In de laag daarboven zijn, net als in echte triomfbogen, schilderijen met deugden en daden van de vorst weergegeven. In de top van de poorten waren vaak hemelse voorstellingen te zien, in de Oranjezaal zijn dat de schilderingen op de gewelfdelen.
Klik op een wand van de Oranjezaal voor meer informatie
